آهن در بدن جانوران
گلبولهای قرمز خون حاوی مولکول پیچیدهای به نام هموگلوبین میباشد ، هموگلوبین مهمترین وفراوانترین پروتئین موجـود درگلبولهای قرمز بوده و نقش اساسی درحمل و نقلO2 وCO2 دارد. میوگلوبین نیز پروتئینی مشابه همو گلوبین بوده که درون سلولهای عضلانی قرار گرفته و در انتقالO2 دخالت دارد. هموگلوبین از یک قسمت پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگدانه آهندار به نام هِم تشکیل شده است. بخش غیر پروتئینی موسوم به هِم(heme) یک اتم آهن دو ظرفیتی در مرکز آن قرار گرفته است.
هر مولکول هموگلوبین دارای یک مولکول گلوبین و۴ مولکول هِم(heme) میباشد، لذا هر مولکول هموگلوبین توانایی حمل چهار مولکول O2 را دارد .
در مولکول میوگلوبین (سلول ماهیچه ) دو بخش گلوبین و هِم مشاهده می شود، لذا مولکول میوگلوبین تنها توانایی انتقال یک مولکولO2 را دارد.اگر اتم آهن دو ظرفیتی(+Fe²) به آهن سه ظرفیتی(+Fe³) اکسید شود، عملکرد مولکول از بین خواهد رفت. میل ترکیبی هموگلوبین با مونوکسید کربن از اکسیژن بیشتر است و به همین دلیل، اگر شخصی مونوکسید کربن استنشاق کند، هموگلوبین به جای اکسیژن با مونوکسید کربن ترکیب میشود در نتیجه اکسیژن به بدن نمیرسد و فرد می میرد. عمر گویچههای قرمز خون حدود ۱۲۰ روز میباشد و پس از پایان این مدت بوسیله ماکروفاژها در طحال ، کبد و مغز استخوان فاگوسیته میشوند.
آهن علاوه بر تولید هموگلوبین خون و نقل و انتقال اکسیژن به بافتها و تخلیه گاز کربنیک از بافتهای بدن انسان و حیوانات نقش های دیگری هم در بدن به عهده دارد.
اگر چه آهن موجود در بدن انسان از5 گرم بیشتر نیست اما اگر هر فرد 3 گرم از آهن خود را از دست بدهد با مرگ رو به رو خواهد شد.
در این مقاله دو تفسیر معتبر از آهن و چند مطلب علمی را دیدید. حال قضاوت با خودتان است که آیا نبایست در آیات قرآن بیشتر تأمل کنیم؟
هُوَ الّذی لا اِلهَ اِلّا هُوَ عالِمُ الغِیبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحمنُ الرَّحیمُ
اوست خدایی که جز او معبودی نیست، دانای نهان و آشکار است، اوست بخشنده مهربان
حشر، 22(ترجمه آیت الله العظمی مشکینی)